Truyền Máu Cuống Rốn Là Gì? Có Nguy Hiểm Không? Chuyên Gia Giải Đáp

Truyền máu cuống rốn là phương pháp can thiệp y khoa quan trọng áp dụng điều trị thiếu máu thai nhi. Bạn đang băn khoăn không biết kỹ thuật truyền máu cuống rốn là gì, được thực hiện như thế nào, có nguy hiểm đến thai nhi không? Những thắc mắc này sẽ được chuyên gia Y học bào thai Bệnh viện Đại học Phenikaa giải đáp chi tiết qua nội dung bài viết dưới đây.

Truyền máu cuống rốn là gì?

Truyền máu cuống rốn là kỹ thuật can thiệp trong thai kỳ, được chỉ định khi thai nhi bị thiếu máu nặng trong tử cung, đặc biệt do bệnh tan máu bào thai (Hemolytic Disease of the Fetus and Newborn - HDFN). Đây là một thủ thuật chuyên sâu trong lĩnh vực Y học bào thai, được tiến hành dưới hướng dẫn siêu âm.

Về cách thực hiện, bác sĩ sẽ sử dụng hướng dẫn siêu âm để đưa kim vào tĩnh mạch rốn và truyền lượng máu phù hợp. Kỹ thuật này giúp ổn định tình trạng của thai nhi, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và tính mạng của bé.

Truyền máu cuống rốn là phương pháp y khoa hiện đại giúp bổ sung máu cho thai nhi

Khi nào cần truyền máu cho thai nhi qua dây rốn?

Truyền máu cuống rốn là một thủ thuật can thiệp quan trọng, được chỉ định khi thai nhi bị thiếu máu mức độ trung bình đến nặng trong bụng mẹ. Việc xác định đúng thời điểm và chỉ định truyền máu là yếu tố then chốt giúp cứu sống thai nhi và cải thiện kết cục thai kỳ. Dưới đây là những tình huống điển hình cần được truyền máu cuống rốn:

1. Bất đồng nhóm máu giữa mẹ và con (Rh, Kell, Duffy...)

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất khiến thai nhi bị thiếu máu nghiêm trọng. Tình trạng xảy ra khi mẹ có nhóm máu Rh âm nhưng mang thai nhi Rh dương. Trong quá trình mang thai hoặc sinh nở trước đó, mẹ đã từng tiếp xúc với máu thai nhi và sinh ra kháng thể chống lại hồng cầu của con. Những kháng thể này đi qua nhau thai và tấn công hồng cầu thai, gây tan máu, dẫn tới thiếu máu, suy tim, phù thai và có thể thai lưu nếu không được can thiệp kịp thời.

2. Nhiễm trùng bào thai (Parvovirus B19)

Parvovirus B19 là một tác nhân đặc biệt nguy hiểm với thai nhi, vì nó tấn công tủy xương – nơi tạo hồng cầu. Khi tủy bị tổn thương, thai không còn khả năng tạo máu, dẫn đến thiếu máu tiến triển nhanh và có thể gây phù thai trong vòng vài ngày. Nếu phát hiện sớm, truyền máu cuống rốn sẽ giúp bù đắp lượng máu bị thiếu, cải thiện chức năng tim và cứu sống thai nhi.

3. Tan máu bẩm sinh Thalassemia thể nặng

Một số bệnh lý di truyền như Thalassemia thể nặng (beta-thalassemia major hoặc Bart’s hydrops fetalis) khiến thai nhi không thể tự tạo ra hồng cầu hiệu quả. Trong các trường hợp này, truyền máu trong tử cung là biện pháp duy trì sự sống tạm thời cho thai, giúp kéo dài tuổi thai, chuẩn bị cho kế hoạch điều trị sau sinh hoặc ghép tế bào gốc nếu cần.

4. Dấu hiệu thiếu máu từ siêu âm và xét nghiệm

Một số dấu hiệu siêu âm giúp bác sĩ phát hiện sớm tình trạng thiếu máu thai nhi mà chẩn đoán chính dựa vào tăng vận tốc dòng chảy ở động mạch não giữa (MCA-PSV). Ngoài ra, trên siêu âm có thể thấy hình ảnh phù thai (phù dưới da, tràn dịch màng tim, màng phổi, màng bụng), tim thai giãn to hoặc nhau thai dày bất thường. Khi tiến hành chọc ối lấy máu thai, nếu thấy hematocrit (HCT) thấp hơn mức bình thường, bác sĩ sẽ chỉ định truyền máu ngay để ngăn biến chứng nặng hơn.

5. Biến chứng của song thai chung bánh rau

Trong thai kỳ song thai một bánh rau, các thông nối mạch máu rất nhỏ có thể gây truyền máu giữa hai thai. Điều này dẫn đến thiếu máu ở thai cho và đa hồng cầu ở thai nhận gọi là hội chứng thiếu máu đa hồng cầu (TAPS). TAPS xảy ra tự nhiên ở 5% trường hợp mang song thai một bánh rau và thường xuất hiện sau 26 tuần tuổi thai.

Thai nhi bị thiếu máu nặng có thể được chỉ định truyền máu cuống rốn

Tác dụng của truyền máu cuống rốn

Việc chỉ định đúng thời điểm, thực hiện đúng kỹ thuật sẽ giúp tăng tỉ lệ sống còn và giảm thiểu nguy cơ cho cả mẹ và thai nhi. Cụ thể bao gồm:

1. Điều trị thiếu máu thai nhi

Truyền máu cuống rốn là phương pháp bổ sung trực tiếp hồng cầu vào tuần hoàn thai nhi, giúp cải thiện lượng oxy trong máu. Nhờ đó, quá trình phát triển của thai nhi được duy trì bình thường, giảm nguy cơ suy thai và các biến chứng do thiếu máu.

2. Ngăn ngừa hoặc điều trị phù thai (hydrops fetalis)

Thiếu máu nặng kéo dài có thể dẫn đến phù thai nhi. Đây là tình trạng nghiêm trọng đe dọa tính mạng. Truyền máu sớm giúp kiểm soát và làm chậm quá trình này, thậm chí có thể đảo ngược tình trạng phù nếu được can thiệp kịp thời.

3. Kéo dài tuổi thai, giảm nguy cơ sinh non

Việc bổ sung máu giúp thai nhi có đủ điều kiện tiếp tục phát triển trong tử cung, tránh phải sinh sớm, đặc biệt quan trọng ở các thai kỳ chưa đủ 34 tuần, khi nguy cơ biến chứng sơ sinh còn cao.

4. Cải thiện kết cục thai kỳ

Truyền máu cuống rốn giúp nâng cao tỉ lệ sống sót của thai nhi, cải thiện sức khỏe lâu dài sau sinh. Phương pháp này đặc biệt có ý nghĩa trong các trường hợp tan máu bào thai do bất đồng nhóm máu Rh, Kell hoặc các nguyên nhân miễn dịch khác.

5. Ổn định chức năng tim thai

Khi bị thiếu máu, tim thai phải hoạt động quá sức để bơm máu, gây ra nguy cơ suy tim. Truyền máu giúp giảm áp lực lên tim, ổn định chức năng tuần hoàn và giảm nguy cơ suy tim thai nhi.

Truyền máu cuống rốn giúp thai nhi tăng cơ hội sống, giảm nguy cơ tử vong khi bị thiếu máu nặng

Tìm hiểu thêm:

• Nội Soi Buồng Ối Đốt Dây Rốn Bằng Lưỡng Cực Là Gì? Quy Trình Thực Hiện
• Nội Soi Buồng Ối Dẫn Lưu Dịch Màng Phổi Thai Nhi Là Gì? Tìm Hiểu Chi Tiết

Kỹ thuật truyền máu qua cuống rốn diễn ra như thế nào?

Kỹ thuật truyền máu cuống rốn gồm có 5 bước như sau:

1. Đánh giá và chuẩn bị trước thủ thuật

Trước khi tiến hành thủ thuật, bác sĩ chuyên khoa sẽ thực hiện các bước như sau:

• Siêu âm đánh giá chính xác dấu hiệu thiếu máu trung bình đến nặng. Kết quả siêu âm doppler động mạch não giữa tăng vận tốc đỉnh tâm thu ở mức cao.
• Siêu âm ước tính cân nặng thai, vị trí bánh nhau và dây rốn, lượng nước ối, tư thế thai nhi và xác định vị trí chọc kim an toàn.
• Bác sĩ sẽ giải thích rõ ràng cho sản phụ về lợi ích, nguy cơ trước khi thực hiện truyền máu cuống rốn và yêu cầu mẹ ký cam kết.
• Bác sĩ chuyên khoa sẽ chuẩn bị máu với khối hồng cầu nhóm O Rh âm, lọc bạch cầu, chiếu xạ, Hematocrit đạt chuẩn được làm phản ứng chéo phù hợp.
• Chuẩn bị sản phụ: Theo dõi sinh hiệu, đặt đường truyền tĩnh mạch, sử dụng kháng sinh dự phòng, thuốc giảm co tử cung và gây tê tại chỗ vùng da chọc.
• Chuẩn bị cho thai nhi: Có thể tiêm thuốc ổn định nhịp tim, giảm đau hoặc giãn cơ (như atropin, opioid, thuốc giãn cơ) dưới hướng dẫn siêu âm, tùy theo phác đồ từng trung tâm.

2. Tiến hành thủ thuật

Thủ thuật truyền máu cuống rốn cần được thực hiện kết hợp với siêu âm liên tục. Thời gian thủ thuật khoảng 30 phút tùy tình trạng lâm sàng. Đội ngũ bác sĩ sẽ thực hiện các bước truyền máu cho thai nhi qua dây rốn.

3. Theo dõi sau thủ thuật

Sau khi tiến hành thủ thuật, mẹ cần chú ý:

• Mẹ và thai nhi được theo dõi sát tại viện từ vài giờ đến 24 giờ: bao gồm mạch, huyết áp, cơn co tử cung, tình trạng nước ối và tim thai.
• Tái khám định kỳ bằng siêu âm Doppler (MCA-PSV) mỗi 1 - 2 tuần để đánh giá tình trạng thiếu máu tái phát, chuẩn bị truyền máu nhắc lại nếu cần.

Truyền máu cho thai nhi qua dây rốn được thực hiện với sự hỗ trợ của siêu âm

Quy trình này diễn ra trong môi trường vô trùng và có sự giám sát liên tục của thiết bị siêu âm nhằm theo dõi vị trí kim, nhịp tim thai và phản ứng của thai nhi trong suốt quá trình truyền máu. Tùy vào mức độ thiếu máu mà kỹ thuật truyền máu này có thể được lặp lại nhiều lần trong thai kỳ.

Truyền máu cuống rốn có nguy hiểm không? Những rủi ro cần lưu ý

Truyền máu cho thai nhi qua dây rốn là phương pháp y học hiện đại đóng vai trò quan trọng trong việc cứu sống thai nhi bị thiếu máu nặng khi còn trong bụng mẹ. Tuy nhiên, giống như bất kỳ thủ thuật xâm lấn nào khác, kỹ thuật này cũng tiềm ẩn một số rủi ro mà mẹ bầu cần cân nhắc như sau:

1. Rủi ro cho thai nhi

Dù được thực hiện dưới hướng dẫn siêu âm và trong điều kiện vô trùng, thai nhi vẫn có thể gặp một số biến chứng như: nhiễm trùng, chảy máu tại vị trí chọc kim, tổn thương dây rốn hoặc các mạch máu quan trọng. Nếu không được kiểm soát tốt, thủ thuật này có thể gây ra tình trạng co bóp tử cung dẫn đến sinh non. Do đó, mẹ cần lựa chọn đội ngũ bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, bệnh viện có trang thiết bị hiện đại để giảm thiểu biến chứng.

Truyền máu cuống rốn tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng cho mẹ và thai nhi

2. Rủi ro cho mẹ

Đối với mẹ bầu, truyền máu qua dây rốn cũng có thể gây ra một số rủi ro như: nhiễm trùng, chảy máu nhẹ tại vị trí chọc kim qua thành bụng hoặc phản ứng với thuốc gây tê sử dụng trong quá trình can thiệp. Tuy nhiên, các nguy cơ này đều có thể được kiểm soát hiệu quả nếu phát hiện và xử lý kịp thời.

Truyền máu cuống rốn ở đâu tốt nhất?

Truyền máu cuống rốn là một kỹ thuật can thiệp trong Y học Bào thai đòi hỏi chuyên môn sâu, trang thiết bị hiện đại và môi trường thực hiện an toàn tuyệt đối để hạn chế rủi ro với mẹ và thai nhi.

Trung tâm Y học Bào thai PhenikaaMec được đánh giá là trung tâm toàn diện đầu tiên tại Việt Nam chuyên sâu trong lĩnh vực y học bào thai. Nơi đây không chỉ sở hữu đội ngũ chuyên gia đầu ngành được đào tạo bài bản mà còn được đầu tư hệ thống trang thiết bị hiện đại hàng đầu thế giới, đảm bảo an toàn tối đa cho mẹ và thai nhi trong các can thiệp phức tạp.

Sự tin tưởng của Bộ Y tế thể hiện qua việc PhenikaaMec là đơn vị được giao thực hiện 10 kỹ thuật can thiệp khó – trong đó có truyền máu cuống rốn cho thai nhi. Điều này khẳng định vai trò tiên phong và năng lực vượt trội của trung tâm trong việc ứng dụng và phát triển các kỹ thuật hiện đại, cứu sống nhiều trường hợp thai nhi có nguy cơ tử vong cao. Các can thiệp như truyền máu cuống rốn đều được thực hiện dưới hướng dẫn của hệ thống máy siêu âm, nội soi hiện đại nhất hiện nay, giúp nâng cao độ chính xác và giảm thiểu rủi ro.

Trung tâm Y học Bào thai PhenikaaMec là địa chỉ hàng đầu trong lĩnh vực can thiệp bào thai ở Việt Nam

Kết luận

Hy vọng với những chia sẻ trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về truyền máu cuống rốn. Phương pháp này mặc dù có tính can thiệp cao, tiềm ẩn một số rủi ro cho mẹ và bé, nhưng nếu thực hiện đúng quy trình bởi đội ngũ y tế chuyên môn sẽ mang lại hiệu quả tích cực để thai nhi phát triển tốt trong bụng mẹ. Nếu bạn đang quan tâm đến các phương pháp can thiệp bào thai tiên tiến hoặc muốn tìm địa chỉ tin cậy để theo dõi thai kỳ, hãy liên hệ với Trung tâm Y học Bào thai PhenikaaMec – nơi hội tụ đội ngũ chuyên gia hàng đầu cùng hệ thống thiết bị hiện đại bậc nhất để được hỗ trợ. Bạn hãy gọi ngay hotline 1900 886648 để được các chuyên gia tư vấn miễn phí.